Sunday, October 2, 2011

సంస్కృతి: 'కల్చర్', 'సంస్కృతి' ఒకటేనా?

'కల్చర్' అనే ఇంగ్లీష్ మాటకు సమానార్థకమైన దాన్నిగా 'సంస్కృతి'ని మనం వాడుతున్నాం. అమరకోశంలో ఈ శబ్దం లేదు. బ్రౌణ్యంలో ఇది కనిపించదు. 'శబ్ద రత్నాకరం', 'శబ్దార్థ చంద్రిక'లను దీనికోసం వెదకడం వృథాశ్రమ. 'సూర్యరాయాంధ్ర నిఘంటువు', 'వావిళ్ల నిఘంటువు'లో ఈ పదానికి చోటు దక్కలేదు. అయితే అన్నింటిలోనూ 'సంస్కృతము' కనిపిస్తుంది. ఈ మాటకు శబ్ద రత్నాకరమిచ్చే అర్థం విశేష్యంగా 'దేశభాష', అన్య విశేషణంగా - చక్కగా జేయబడినది, చక్కజేయబడినది, అలంకరించబడినది, వ్యాకరణ శిక్షితమైనది, పక్వము చేయబడినది, శ్రేష్ఠమైనది - అని. ఈ విశేషణాల్లో కొన్ని 'కల్చర్'కు వర్తిస్తాయి కాబట్టే, 'సంస్కృతము' నుంచి వచ్చిన ఈ కొత్త పదం 'సంస్కృతి' వేగంగా సర్వజనామోదం పొంది, బహుళ వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది. తెలుగులోనే కాక హిందీ, బెంగాలీ వంటి ఇతర భాషల్ల్లోనూ ఇది విశేష ప్రచారంలో ఉంది.
'కల్చర్' అనే మాటను షేక్‌స్పియర్, మిల్టన్, బైరన్, షెల్లీ వంటి పూర్వ ఆంగ్ల కవులెవరూ ఉపయోగించలేదు. ఎన్. బెయిలీ 1736లో ప్రచురించిన తన ఇంగ్లీష్ డిక్షనరీలో 'కల్చర్'కు సేద్యాన్ని ప్రధానార్థంగా పేర్కొని, ఉత్తమ వాద్యంతో మానసిక వికాసానికి, దాన్ని పర్యాయపదంగా ప్రయోగించవచ్చని సూచించాడు. సంస్కృతి అనే ఇప్పటి అర్థాన్ని 'కల్చర్'కు కల్పించినవారిలో అమెరికన్ రచయిత ఆర్.డబ్ల్యు. ఎమర్సన్, బ్రిటీష్ రచయిత మాథ్యూ ఆర్నాల్డ్ అగ్రగణ్యులు. ఈ ఇద్దరూ 19వ శతాబ్దానికి చెందినవారే.
ఆక్స్‌ఫర్డ్ డిక్షనరీ వివరణ ప్రకారం 'కల్చర్'కు మొదట్లో ఉన్న అర్థం 'టిల్లేజ్' (సేద్యం) అని మాత్రమే. ఫ్రెంచి అకాడమీ వాళ్లు తమ నిఘంటువులో 'కల్చర్' అనే పదాన్ని లలిత కళల పట్ల, మానసిక వికాషం పట్ల ఆసక్తి అనే వివరణతో 1762లో తొలిసారిగా ప్రవేశపెట్టారు. మానవ నాగరికత చరిత్రను 'ద స్టోరీ ఆఫ్ సివిలైజేషన్' పేరుతో ప్రతిభావంతంగా రాసిన రాసిన అమెరికన్ రచయిత విల్ డూరాంట్ వివరణ ప్రకారం మొదట్లో 'కల్చర్' అనేది వ్యక్తమైంది 'అగ్రికల్చర్' రూపంలోనే.

No comments: